आणेवारी म्हणजे वाटप नाही
८३. आणेवारी म्हणजे वाटप नाही :
वाचा : महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम १९६६, कलम ८५, १४९ व १५०.
गावात एका शेतजमिनीत, राजेश, विनोद
आणि सुरेश या तीन भावांच्या नावे सात-बारा सदरी प्रत्येकी ५ आणे ४ पै आणेवारीने
दाखल होती. त्यांनी महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम १९६६, कलम ८५ अन्वये
तहसिलदारांसमोर वाटप करुन घेतले.
वाटपाची कागदपत्रे प्राप्त झाल्यानंतर
तलाठी यांनी गाव नमुना ६ मध्ये त्याची नोंद घेतली.
सर्व हितसंबंधीतांना नोटीस बजावली.
राजेश, विनोद आणि सुरेश सहीसाठी
चावडीत आले तेव्हा मंडलअधिकारीही तेथे आलेले होते.
सुरेशने तक्रारीच्या स्वरात
मंडल्रधिकार्यांना विचारणा केली की, आमच्या शेतजमिनीच्या सात-बारा सदरी आधीच
प्रत्येकी ५ आणे ४ पै आणेवारीने दाखल आहेत. मग पुन्हा महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम
१९६६, कलम ८५ अन्वये वाटप करुन घ्यायचे कारण काय?
मंडल्रधिकार्यांनी खुलासा केला की,
सात-बारा सदरी आणेवारीने दाखल असणे म्हणजे आपोआप वाटप झाले असे म्हणता येत नाही.
अशा आणेवारीला, फारतर 'कौटुंबिक व्यवस्था' म्हणता येईल (ए.आय.आर. १९९२, मुंबई
७२). वाटप म्हणजे मिळकतीचे सरस-निरस मानाने तुकडे पाडून माप आणि सीमांकनाने (Metes
& Bounds) तुकडे
करणे. पूर्वी आणेवारीने तुम्ही आपसात 'कौटुंबिक व्यवस्था' ठरविली होती, आता कलम
८५ अन्वये वाटप करुन सरस-निरस मानाने, माप आणि सीमांकनाने जमिनीच्या हद्दी
ठरवून घेतलेल्या आहेत.
सुरेशची तक्रार दूर झाली आणि
सर्वांनाच आणेवारी आणि वाटपातील फरक लक्षात आला.
Comments